Orto Akademi
Aşırı Kullanıma Bağlı Eklem Yaralanmaları
Prof. Dr. Mehmet ÜNAL
Ortospor Özel Sağlık Hizmetleri
Eklemler; kemiklerin birbirine göre hareket edebildiği birleşme yerleridir. Üç ayrı tip eklem yapısı bulunur ve hepsinin de stabiliteleri, eklem kapsülü, ligamentler, kas ve tendon yapıları ve yağ dokusu tarafından sağlanmaktadır. Kuvvet iletimi, ekstremite hareket halinde iken stabilite ve vücudun hareketinin sağlanması gibi görevleri olan eklemlerin, kayma, açısal ve dönme ile ilgili belirli hareket oranları bulunmaktadır. Egzersiz esnasında bu hareketlerin limitlerinin sürekli olarak zorlanması eklemlerde aşırı kullanım tipi yaralanmaların oluşmasına neden olmaktadır. Eklem sakatlıklarının oluşmasında kas atrofisi ve güçsüzlüğü, tendon kuvvetsizliği ve ligament zayıflığı predispozan faktör olarak rol oynamaktadır. Eklem yaralanmalarını bağ yaralanmaları ve çıkıklar olarak ikiye ayırabiliriz. Aşırı kullanıma bağlı ligament yaralanmaları en sık; ayakbileğinde talofibularis ve deltoid ligamentte, dizde medial ve lateral collateral ligamentlerde, dirsekte ulnar ve radial ligamentlerde, omuzda glenoid ve acromioklavikular ligamentlerde görülür. Klinik olarak ağrı, lokal hassasiyet, harekette sınırlılık ve lokal şişlik şikayetleri ile hekime başvurur. Beraberinde bağ yırtığı da mevcutsa deri üzerinde ekimoz alanları görülür.
Eklem çıkıklarını kısmi ve tam çıkık olarak ikiye ayırabiliriz. Aşırı kullanmaya bağlı eklemlerdeki çıkıklara çok sık rastlanmamakla birlikte özellikle cimnastikcilerde, kızlarda asimetrik parelelde, erkeklerde halka ve barfiks aletinde görülmektedir. Bu tür vakalarda çıkık redükte edildikten sonra PRICES ve NIPED protokollerine uygun olarak tedavi edilirler. Bazı vakalarda cerrahi tedavi gerekebilir.