Prof. Dr. Mehmet ÜNAL 

Ortospor Özel Sağlık Hizmetleri 

Patello-femoral problemler sanılanın aksine travmatik değil, daha çok aşırı kullanıma bağlıdır. Kemik kaynaklı ve yumuşak doku kaynaklı bir çok anatomik faktör PFP’e neden olur. Popülasyonda oldukça yaygın görülür. Kemik kaynaklı anatomik faktörler: Femur ve tibianın torsiyonu, patellanın yüksekliği veya laterale tildi, femur trokleasının sığlığı ve artmış pronasyondur. 

Yumuşak doku kaynaklı anatomik faktörler: Vastus medialis obliques zayıflığı, aşırı gelişmiş vastus lateralis kası, yumuşak doku kaynaklı ayak tabanı düzleşmesi ve lateral retinakulum sertliğidir. 

Bu predispozan faktörlerde tetikleyici olay uzun süreli tekrar eden hareketlerdir. Bunlar zaman içinde aşırı kullanım yaralanmalarına neden olurlar. Patello-femoral problemleri ağrılı sendromlar, instabilite sendromları ve miks olarak görebiliriz. PF sendromda en sık görülen semptom dizin ön bölgesinde ve diz çevresine yayılan ağrıdır. Her hangi bir aktiviteyle bu ağrı artar. En sık diz fleksiyonda iken uzun süreli oturuşlar ve sürekli merdiven basamaklarını tırmanma ağrıyı uyarır. Genellikle şişlik görülmez. Fizik muayenede sayılan predispozan faktörlere ilave olarak patellanın kompresyonunda ağrı mevcuttur. Patellofemoral eklemde krepitasyon alınır. İnstabilite sendromunda patellada hipermobilite mevcuttur ve patellanın laterale çıkması ile hasta çok ağrı hisseder (apprehension test-korkutma testi). 

Tanıda anemnez ve fizik muayene laboratuar testlerine göre daha önemlidir. Bir çok PFP’de radyografi normal görülebilir. Patella femoral problemlerden en sık görülenlerinde bir tanesi kondromalazya Patelladır. Bu sendromda ana semptom diz kapağı arkasında hissedilen künt ağrıdır. İlk ağrı başlangıcı yokuş aşağı koşarken ve merdiven iniş çıkışlarda hissedilir. Sporcu uzun süreli, dizler fleksiyonda oturuşlardan sonra dizinde ağrı ve hassasiyetten şikayet eder. Kondromalazya patella, patellanın arka yüzündeki eklem kıkırdağındaki hasar ile oluşur. Sporcularda patellar fasetlerin palpasyonu ve patello femoral kompresyon ağrılıdır. Patellanın aktif ROM’una bakarken retropatellar krepitasyon hissedilir. Anterior knee pain, patellafemoral ağrı sendromu gibi isimler de alır. Atletlerin % 30’dan daha fazlasında görüldüğü için Runner’s knee olarak da adlandırılır. Direkt radyolojik görüntüler genellikle negatiftir. Fakat 30-45-60 ve 90 derecelik tanjansiyel (merchant) grafilerinde tanı konulabilir.

Konservatif tedaviler ile PFP’nin % 80-90’ı ortadan kaldırılır. Tedavi doğru kelime değildir. Çünkü probleme neden olan anatomik faktörler daima vardır. Sporcuya bunu iyi anlatmalı ve tekrar oluşumuna engel olunmalıdır. Diğer % 10-20’lik hasta grubunda aktivite şeklini ve yoğunluğunu değiştirmeye çalışılır. Çok az oranda cerrahi tedaviye gereksinim duyulur. 

Patello femoral problemlerden bir diğeri patellar tendinittir (Jumper’s knee). Pateller tendonun patelanın aşağı bağlantısında ağrı ile karakterize bir tablodur. İnfra pateller tendinit daha fazla kullanılan ismidir. 

Rehabilitasyon fazında quadriceps femoris kuvvet programı önemlidir. Pateller tendinit mekanik faktörlerle oluşan belki de en yaygın sendromdur.